همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، وزش توفان سیاست در سازمان نظام پزشکی پی‌آمدهای ناگواری برای این سازمان به ارمغان آورد. این توفان در نخستین هجوم خود صحنه‌ی انتخابات شورای‌عالیِ این بزرگ‌ترین و شاید قدیمی‌ترین نهاد صنفی کشور را به زمین تمرین انتخابات ریاست جمهوری تبدیل کرد. (بیشتر…)
ای‌کاش همه‌ی سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌های کشور چون فوتبال و برنامه‌ی «۹۰» زیر ذره‌بین انتقاد و پاسخگویی و نظرخواهی مردم قرار می‌گرفتند تا کسانی که نمره‌ی قبولی نمی‌گیرند تکلیف‌شان مشخص شود. آن وقت دموکراسی و عدالت بیشتر ادا می‌شد.
(بیشتر…)
در ماه گذشته، پس از یک سال و نیم از تصویب لایحه‌ی مدیریت خدمات کشوری، دستورالعمل بخش «تعیین امتیازات شغلی» آن منتشر شد. در این دستورالعمل که هنوز نهایی نشده است، مدرک دکترای حرفه‌ای معادل فوق لیسانس در نظر گرفته شده است. همچنین اختلاف اندک بین امتیازات مدرک دکترا با دیپلم، در مقابل امتیازات فراوان برای پست‌های مدیریتی و اجرایی، از جمله بندهایی است که به‌نظر می‌رسد در روزهای آتی و با اطلاع‌رسانی گسترده- که تا کنون انجام نشده است- اعتراض فراوان جامعهی پزشکی را در پی داشته باشد.
با تشکر از نویسنده‌ی یادداشت زیر که آن را برای سایت ما ای‌میل کرده‌اند، خواهشمندیم شما هم پس از مطالعه‌ی متن دستورالعمل فوق، نظر خود را در باره‌ی آن برای‌مان بنویسید.
(بیشتر…)
۱- فقط آدم‌ها نیستند که گاه مظلوم یا مورد سوءتفاهم واقع می‌شوند، برخی اوقات کلمه‌ها و مفاهیم هم چنین سرنوشتی دارند. نمونه‌اش همین «پزشک خانواده»ی خودمان: تا پایش به ایران نرسیده بود، نسخه‌ی شفابخش همه‌ی بیماری‌های نظام سلامت و کلید همه‌ی درهای بسته‌ی آن بود و همه‌ی دلسوزان این نظام و فعالان صنفی آن، به استناد قانونی که گمانم در سال ۷۲ تصویب شده بود، اجرایش را از دولت طلب می‌کردند. ولی پایش که به ایران رسید… (بیشتر…)
تاریخ طب، به‌ویژه تاریخ علم زنان و مامایی، راه دراز و دشواری طی کرد تا به جایگاه فعلی دست یابد. یکی از دشوارترین مسایلی که دانش مامایی با آن دست به گریبان بود، جهل اصحاب کلیسا بود که تاریک‌اندیشی آنان حد و حدودی نمی‌شناخت. مثلاً اگر مامایی در هنگام زایمان زنی متوجه می‌شد که دیگر از دست او کاری ساخته نیست و باید از یک جراح کمک بطلبد، بیان این مطلب به زائو بسیار محتاطانه و زیرگوشی بود (بیشتر…)
۶- اختلال نظام ارجاع و مشاوره
به‌دلیل عدم محوریت پزشک عمومی در نظام درمان و بحران اقتصادی پزشکان، اعم از عمومی یا متخصص، تمایل آنان برای ارجاع بیمار به همکاران اصلح و مشاوره با آن‌ها کاهش یافته است. به‌گونه‌ای که خلا ناشی از عدم ارتباط و مشاوره‌ی پزشکان در سطوح مختلف درمان شدیداً احساس می‌شود، به‌ویژه هنگامی که نیاز به تضارب آرا و هم‌اندیشی درباره‌ی مسایل پیچیده‌ی پزشکی وجود داشته باشد. این موضوع نظام ارجاع و مشاوره را در بین پزشکان، دچار آسیب جدی کرده است و باعث تداخل حوزه‌های فعالیت پزشکی عمومی، متخصص و فوق تخصص و دخالت پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص در وظایف یکدیگر شده است. (بیشتر…)
چهار سال پیش در چنین روزهایی که قانون نظام پزشکی پس از کش و قوس فراوان و با تلاش همه‌ی طیف‌های جامعهی پزشکی به تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید، همه خوشحال بودیم که جامعهی پزشکی برای شرکت در سامان‌دهی وضعیت نابسامان نظام سلامت کشور اولین گام را محکم برداشته است. در آن روزها شیرینی لذت حاصل از این دستاورد بزرگ چنان بود که با وجود رسوخ گرایش‌های گوناگون سیاسی به درون سازمان و فاصله‌ی چندماهه‌ی آن با انتخابات ریاست جمهوری- همانند زمانی که در آن به‌سر می‌بریم- سبب شده بود که فعالین صنفی هر دو جناح سیاسی فراموش نکنند که هر دوی آن‌ها به جامعهی پزشکی تعلق دارند و نباید مصالح صنف را هزینه‌ی مبارزات سیاسی خود سازند. (بیشتر…)
۵
– بی‌تناسبی عرضه و تقاضا در آموزش، جذب و اشتغال پزشک عمومی، متخصص و فوق متخصص
به‌دلیل عدم تبیین جایگاه سطوح پزشک عمومی، متخصص و فوق متخصص که آن هم ناشی از محاسبه‌ی بدون ژرف‌نگری و مقطعی مسوولان مربوطه و نیز خلا یا ضعف نهادهای صنفی و رسانه‌ای است، تناسبی بین نیازهای پزشکی جامعه و سطوح و رشته‌های گوناگون پزشکی وجود ندارد. این بدان معنی است که اگر نظام درمان از طریق اجرای طرح پزشک خانواده و ارجاع سامان یابد، به‌دلیل تغییر الگوی بازتوزیع بیماران و اقتصاد وابسته به بیماران مراکز درمانی خصوصی و دولتی، جمع کثیری از پزشکان به‌ویژه در بخش خصوصی دچار بحران اشتغال می‌شوند، مگر این‌که به موازات آن راه‌کارهای اساسی در اصلاح اقتصاد مراکز درمانی از طریق اصلاح سیستم‌های پرداخت، نظام بیمه یا تشکیل سازمان‌های مراقبت از تندرستی (HMOs) اتخاذ شود. (بیشتر…)
تا کنون بارها و بارها از مشکلات پزشکان عمومی در بخش خصوصی گفته شده است. واقعیت هم این است که همکاران شاغل در این بخش علاوه بر مشکل اصلی خود یعنی نداشتن امنیت شغلی که به‌دلیل دخالت‌های نابه‌جای سازمان‌های مختلف و طرح‌های بدون برنامه‌ریزی (از جمله درمان مستقیم و درمانگاه‌های معین تامین اجتماعی، پزشک خانواده، کمیته‌ی امداد و…) به‌وجود آمده است، با مشکلات و استرس‌های روزانه‌ای نیز مواجه هستند که تازه‌ترین نمونه اقدام وزارت رفاه در لغو حق بیمه‌ی نیمه‌وقت (۱۵ روزه) منشی‌های مطب‌ها از آغاز سال ۸۸ است. (بیشتر…)
بیماری‌های نظام درمان در کشور ما
متاسفانه در کشور ما، علی‌رغم سیاست‌گذاری‌ها، دستورالعمل‌ها و تلاش‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان نظام پزشکی کشور برای تدوین و تحقق «طرح ارجاع و پزشک خانواده» در راستای قانون برنامه‌ی چهارم توسعه، هنوز تندرستی و شاخص‌های آن از جایگاه شایسته و بایسته‌ای در نظام سلامت، بهداشت و درمان برخوردار نشده و ارتباط معنی‌داری بین خدمات پزشکی و مفاهیم تندرستی به‌وجود نیامده است. آن‌چه در جامعهی ما حاکم است، با مبانی یک نظام درمان مناسب و کارآمد مغایرت دارد. (بیشتر…)
انتخابات نظام پزشکی این دوره در شرایط ویژه‌ای برگزار شد.
آشفتگی، نابه‌سامانی و سردرگمی گسترده در نظام سلامت کشور که به‌ویژه در چند سال گذشته بر شدت و عمق آن افزوده شده، اجرای طرح های کارشناسی نشده، خلق‌الساعه و زیان‌بار و مداخله‌ی ارگان‌ها و سازمان‌های غیرمسوول در نظام سلامت، عملاً شرایط بحرانی کنونی را پدید آورده است. نگاهی به برخی شاخص‌های رسمی از جمله افزایش سرانه‌ی مصرف دارو، پرداخت هزینه‌های کمرشکن درمان توسط بیماران، رشد بیکاری فزاینده در میان جامعهی پزشکی، عدم رسیدگی جدی به بیماران در اکثر مراکز درمانی، شیوع مجدد برخی بیماری‌هایی که در سال‌های دور ریشه‌کن شده بود و… همگی نشان از بیماری نظام سلامت کشور دارد. (بیشتر…)
پزشکان عمومی در مجمع عمومی سردرگم و بدون رهبر و تشکیلات و به‌عبارتی چون ارکستری که رهبر ندارد، هر کسی ساز خود را می‌زد و عاقبت رای پزشکان عمومی به سایر گروه‌های پزشکی تعلق پیدا کرد…۱
این توصیف دکتر ولی رستم‌زاده، رییس انجمن پزشکان عمومی ارومیه و عضو علی‌البدل شورای‌عالی نظام پزشکی کشور، از مجمع عمومی پیشین سازمان نظام پزشکی در اسفندماه ۱۳۸۳ است. در آن مجمع پزشکان عمومی تنها توانستند ۳ کرسی از ۱۳ کرسی گروه پزشکی در شورای‌عالی سازمان را به‌دست آورند. (بیشتر…)
انتخابات این دوره‌ی شورای‌عالی نظام پزشکی بی‌تردید از اهمیتی خاص برخوردار است. به این نکته از زمان همان کشمکش‌های انتخابات نظام پزشکی و حتی پیش‌تر، از زمان آغاز درگیری‌های وزارت بهداشت و نظام پزشکی بر سر اختیارات این سازمان، می‌شد به‌راحتی پی برد.
درست همان زمانی که در اوج این درگیری‌ها وزارت بهداشت لایحه‌ی محدودیت اختیارات نظام پزشکی را به مجلس برد- ولی به‌دلیل این‌که زمان نامناسب پایان عمر مجلس گذشته را برای این امر انتخاب کرده بود، نتوانست به موفقیتی بیش از تصویب فوریت آن دست یابد- و از سوی دیگر، مسوولان وقت سازمان در اقدامی خردمندانه یکی از مهم‌ترین ارکان تصمیم‌گیری در مورد نظام سلامت- یعنی کمیسیون بهداشت مجلس- را در اختیار گرفتند، می‌شد فهمید که هر دو سوی این کشمکش برای انتخابات آتی شورای‌عالی، یعنی پارلمان نظام پزشکی، حسابی جداگانه باز کرده‌اند. (بیشتر…)
از زوایای گوناگون می‌توان به نظام سلامت نگریست: از منظر ارایه‌کنندگان خدمات یا دریافت‌کنندگان خدمات، از زاویه‌ی خصوصی و دولتی بودن ارایه‌کنندگان خدمات، از زاویه‌ی حوزه‌های موثر در تصمیم‌گیری در بخش دولتی و غیردولتی یا نهادهای اجتماعی عمومی که در هیچ‌یک از تقسیم‌بندی‌های فوق قرار نمی‌گیرند و…
با دقت نه‌چندان زیاد در این پنجره‌های گشوده به نظام سلامت می‌توان حضور پزشکان عمومی را در همه‌ی چشم‌اندازها‌ی آن دید. اما مورد دیگری که با دقت در این منظرها می‌توان بدان پی برد، قرار نگرفتن پزشکان عمومی در جایگاه خود، هم‌تراز با نقش بالقوه و گاه بالفعل خود در نظام سلامت، گردِ میزهای تصمیم‌گیری این نظام است. (بیشتر…)
شاید زمانی که شورای هماهنگی بعد از بحث‌ها و جدل‌های فراوان در تالار هشت گوش دانشکده‌ی پزشکی اصفهان در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۸۴ مصوب شد فکر نمی‌کردیم می‌تواند بسیار تاثیرگذارتر از آن‌چه باشد که تصور می‌شد. گرچه با سختی بسیار و علاقه‌مندی نمایندگان انجمن‌های مختلف تشکیل شد و خوشبختانه جلسات آن روزبه‌روز با نظم بیشتر و بهتر رو به جلو رفت تا در شیراز به کمال خود رسید. چون آخرین جلسه تشکیل شده بود، چهره‌های بسیاری از شهرهای مختلف جمع شده بودند، درد همه مشترک بود و آن درد پزشک عمومی بود. (بیشتر…)