Dr Hajforoush

دکتر رقیه حج‌فروش

سرانجام پس از گذشت ۹ سال از انتشار ویرایش دوم پروتکل درمان وابستگی به مواد افیونی با داروهای آگونیست، «دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد» اداره‌ی پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد وزارت بهداشت، ویرایش سوم آن را در پاییز امسال منتشر کرد.

دلیل این بازبینی، نیاز مبرم به ارتقای استانداردهای درمان وابستگی به مواد افیونی به‌منظور تامین یک درمان همه‌جانبه برای بیماران و خانواده‌‌های‌شان و نیز تغییرات پدید آمده در نیمرخ مواد مصرفی در کشور (مثل همه‌گیری مصرف متامفتامین با نام خیابانی «شیشه» و مراجعه‌ی بیماران مبتلا به مصرف چندگانه‌ی مواد افیونی و مواد محرک) اعلام شده است.
با توجه به اهمیت موضوع و ‌این‌که طبق دستور معاونت درمان وزارت بهداشت، متعاقب ابلاغ پروتکل حاضر کلیه‌ی توصیه‌های بالینی و استانداردهای درمانی ارایه شده در درمان اعتیاد در کشور لازم‌الاجراست و تمامی ضوابط و بخشنامه‌های مغایر آن ملغی شده است، بنابراین برای اطلاع همکاران گرامی از تغییرات ویرایش جدید، با نگاهی اجمالی به این پروتکل، سرفصل‌ مطالب و برخی مباحث تغییر یافته‌ی آن را مرور می‌کنیم. بدیهی است برای اطلاع دقیق از جزییات مسایل به‌روز شده مراجعه به اصل پروتکل ضروری است. پروتکل درمان وابستگی به مواد افیونی با داروهای آگونیست را در صفحه‌ی معاونت درمان سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از جمله دانشگاه علوم پزشکی گیلان برای دانلود گذاشته‌اند. (بیشتر…)

در شماره‌ی پیشین گفتیم که مواد مورد سوءمصرف به ۵ دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود که شامل مواد افیونی، مواد محرک، توهم‌زا‌ها، مواد آرامبخش یا خواب‌آور و در نهایت استنشاقی‌‌هاست. در این شماره درباره‌ی انواع مواد افیونی که یکی از شایع‌ترین مواد مصرفی در کشور ماست، توضیح می‌دهیم.

مواد افیونی
این دسته شامل گروه متنوعی از مواد و دارو‌ها شامل تریاک و شیره، هروئین، کراک، کدئین، ترامادول، دیفنوکسیلات و… است. (بیشتر…)

با توجه به شیوع روز افزون مصرف انواع مواد و اثرات جسمی و عوارض اجتماعی ناشی از آن، همکاران پزشک هر روز با بیماران زیادی روبه‌رو هستند که نیاز به اقدامات درمانی و مداخلات روانشناسی سریع دارند. لذا شناسایی انواع مواد، اثرات و عوارض آن‌ها و درمان‌های خاص هر گروه ضروری است. (بیشتر…)

آنفلوانزا بیماری ویروسی شایعی است که در فصول سرد سال (پاییز و زمستان) بروز می‌کند. عامل این بیماری، ویروسی است از خانواده‌ی ارتومیکسوویریده با RNAی تک‌رشته‌ای که بر پایه‌ی آنتی‌ژن‌های سطحی به ۳ دسته‌ی A، B و C تقسیم می‌شود. ویروس نوع A در انسان، حیوانات و پرندگان بیماری ایجاد می‌کند؛ نوع B فقط در انسان و نوع C در انسان‌ها و خوک بیماری‌زاست. (بیشتر…)

در سالیان اخیر نام یک داروی مورد سوءمصرف در مجامع دانشجویی بیشتر شنیده می‌شود و استفاده‌ی گسترده‌ از این دارو که در اغلب داروخانه‌ها در دسترس است، به‌عنوان یک «داروی شب امتحان»، می‌رود تا به‌صورت معضلی در گروه‌های دانشجویی و حتی دانش‌آموزی درآید. اما ریتالین چیست؟ (بیشتر…)

پان (Paan) برگرفته از لغت هندی Pan است که از برگ گیاه بتل (Betel) به‌همراه دانه‌ی درخت آرکاکیتچو (Areca Catech) به‌دست می‌آید و معمولاً در شرق، جنوب و جنوب شرق آسیا به‌عنوان یک سنت در مراسم جویده می‌شود. البته برحسب ناحیه‌ی جغرافیایی، تفاوت‌هایی در فرآوری آن وجود دارد. مصرف مستقیم این ماده باعث قرمزی رنگ دهان می‌شود

(بیشتر…)

یکی از راه‌های ساده برای تشخیص مصرف، سوءمصرف یا وابستگی به انواع مواد مخدر، انجام تست‌های ادراری است. این تست‌ها بر پایه‌ی تشخیص مواد، داروها یا متابولیت‌های آن‌ها در ادرار عمل می‌کند.
معمولاً تست‌ها به روش‌های مختلف انجام می شود، اما تست‌های رایج موجود شامل موارد زیر است: (بیشتر…)

ترامادول یک داروی ضد درد با اثر مرکزی است که برای درمان دردهای متوسط تا شدید کاربرد دارد. مکانیسم اثر آن به‌خوبی شناخته شده نیست اما با تحریک گیرنده‌ی µ اوپیوئید (آگونیست گیرنده) و نیز جلوگیری از بازجذب مجدد در سیستم نورآدرنرژیک و سروتونین عمل می‌کند. تصور می‌شود ترامادول با تاثیر بر دو سیستم فوق در درمان افسردگی و اضطراب نیز موثر باشد (بیشتر…)