به‌دست خود درِ سازمان را گل نگیریم/ دکتر مهران قسمتی‌زاده

واقعاً شاید من بی‌تجربه‌ام و لازم است بزرگان ما در مسایل صنفی- که خیلی بیشتر از من در این مسایل تجربه دارند- مرا در مورد اخباری که از اختلاف در سازمان نظام پزشکی تهران می‌شنویم و از آن سر درنمی‌آوریم ارشاد کنند. شاید تاکنون من به‌غلط فکر می‌کردم که سازمان نظام پزشکی باید فارغ از هرگونه جانبداری سیاسی، نماینده‌ی صنفی جامعه‌ی پزشکی و تنظیم‌کننده‌ی روابط افراد این جامعه با مردم و استفاده‌کنندگان از خدمات پزشکی باشد. شاید من به‌غلط فکر می‌کردم که عمده‌ترین مساله‌ی فعالان صنفی جامعه‌ی پزشکی حفظ شان و منزلت جامعه‌ی پزشکی است یا مهم‌ترین مشکل در ذهنیت فعالین صنفی این جامعه حل مشکل سرانه‌ی درمان است. شاید من به‌اشتباه فکر می‌کردم که حداقل در منظر فعالان صنفی جامعه‌ی پزشکی، سازمان نظام پزشکی از قداستی خاص برخوردار است و آن‌هایی که مدعی دفاع از این سنگر پزشکان‌اند حاضر نمی‌شوند به‌هیچ دلیلی و با هیچ هدفی آن را تضعیف کنند.
شاید؛ اما نه!
من با همین تجربه‌ی اندکم به یاد دارم که همه‌ی ما با یک صدا مدعی دفاع از قانون نظام پزشکی بودیم. زمان زیادی نگذشته است و هنوز فراموش نکرده‌ام و مسلماً شما هم به‌یاد دارید که چگونه همه‌ی ما در مقابل آن‌که مدعی «گل گرفتن درِ سازمان بود» موضع گرفتیم.
پس حال چگونه است که در مصاحبه‌های‌مان از یک‌سو سازمان را دارای «قداستی خاص که نباید به مسایل سیاسی آلود» معرفی می‌کنیم، اما در نخستین جلسه‌ی هیات مدیره‌ی نظام پزشکی تهران از کنار هم نشستن امتناع می‌کنیم و می‌خواهیم به دیوان عدالت اداری شکایت بریم. یا از دیگرسو در نشریه‌ی سازمان تیتر می‌زنیم «نمایش انسجام در جامعه‌ی پزشکی در انتخابات ۲۷ دی‌ماه»، اما هنگامی که باید نمایندگان خود را به مجمع عمومی نظام پزشکی معرفی کنیم، نام دومین نفر انتخابات را از قلم می‌اندازیم.
اما مطمئناً آن‌هایی که خود را برای رهبری سازمان در دوره‌ی جدید آماده می‌کنند، فراموش نکرده‌اند که این سازمان در دوره‌های گذشته در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های کلان نظام سلامت مورد بی‌مهری دولت‌های هر دو گروه سیاسی رقیب قرار گرفت و تنها چیزی که این سازمان را حفظ و از دستاوردهای قانونی آن پاسداری کرد، اتحاد و حمایت یک‌صدای جامعه‌ی پزشکی، فارغ از هرگونه جناح‌بندی سیاسی، از قانون نظام پزشکی بود. پس چرا هم‌اکنون این سازمان را قربانی جناح‌بندی‌های سیاسی خود می‌کنند؟
شاید من کم‌تجربه‌ام و اشتباه می‌کنم و شاید تمام این رفتار‌ها به افزایش قدرت سازمان و ارتقای منزلت جامعه‌ی پزشکی منجر شود.
یا شاید من کم‌تجربه‌ام که فکر می‌کنم جامعه‌ی پزشکی می‌تواند فقط براساس منافع صنفی‌اش، علی‌رغم تمامی گرایش‌های سیاسی، دور یک میز بنشیند و دغدغه‌ی اصلی‌اش بهبود نظام سلامت بیمار این کشور باشد.
اما من با همین تجربه‌ی اندکم از تاریخ فعالیت‌های نهادهای اجتماعی غیرسیاسی و صنفی آموخته‌ام که بدترین آفت برای یک سازمان صنفی آلوده شدن آن به مسایل سیاسی است؛ آن هم در کشور ما که شعله‌ی مبارزات سیاسی آن‌قدر بلند و سوزاننده است که هر جریانی گرفتار آن شود جز ایفای نقش هیزم برای آن شعله، نمی‌تواند نقشی برعهده گیرد…
و مطمئنم بسیاری دیگر از فعالان صنفی هم می‌دانند که رمز موفقیت یک نهاد صنفی در کشور سیاست‌زده‌ای چون ایران- که حتی قیمت گوجه و خیار نیز رنگ سیاست می‌گیرد- تنها دوری از جناح‌بندی‌های سیاسی است. چون با سیر سریع تحولات در صحنه‌ی سیاسی این کشور، اگر یک نهاد صنفی خود را درگیر جناح‌بندی‌های سیاسی کند، یا باید از درخواست‌های صنفی خود به‌نفع جناح سیاسی حاکم موافق خود بگذرد، یا مورد بی‌مهری جناح سیاسی حاکم مخالف خود قرار گیرد و به‌شکل دیگر قید اهداف صنفی و اصلاحات مورد درخواست خود را بزند.
شاید هم‌اکنون و با بروز این اختلافات، یادآوری این نکته به رهبران صنفی ما- که حتماً تجریات گران‌بهای‌شان در امور صنفی بسیار بیشتر از من و امثال من است- ضروری باشد که برای بقای نهادهای صنفی، باید آن‌ها را از گزند بادهای سیاسی به‌دور داشت. اگر این رهبران می‌خواهند به‌عنوان فعال صنفی باقی بمانند و در عین حال فعالیت سیاسی هم بکنند، باید این ظرافت را داشته باشند که اندیشه‌های سیاسی خود با فعالیت‌های صنفی درنیامیزند و اگر این توانایی را درخود نمی‌بینند، این عرصه را برای سایر فعالان صنفی خالی کنند و خود با فراغ خاطر به امور سیاسی خویش بپردازند؛ میدانی که در آن خود را بازیگران بهتری می‌دانند. صد البته در این صورت حتماً در جامعه‌ی چندصد هزار نفره‌ی پزشکی کشور کسانی پیدا می‌شوند که در این بزرگ‌ترین و شاید قدیمی‌ترین نهاد صنفی کشور فارغ از مسایل سیاسی، بار وظایف صنفی را به‌دوش کشند.

دکتر مهران قسمتی‌زاده
نشانی: سیاهکل، درمانگاه حافظ، تلفن: ۳۲۲۴۲۰۰-۰۱۴۲