شب ادرای کودکان

دکتر پوپک توحیدی

دکتر پوپک توحیدی
تعریف: کودک بالای ۵ سال که مکرر حداقل ۲ بار در هفته و به مدت حداقل ۳ ماه پیاپی بدون استفاده از داروی مدر و بدون وجود بیماری زمینه ای بستر خود را خیس میکند مبتلا به شب ادراری است.
– بیش از ۸۰ % موارد این کودکان بیماری زمینه ای ندارند..

– نکته مهم : در کودکان مبتلا به یبوست مزمن با اختلال دفعی، امکان بروز شب ادراری افزایش مییابد و قبل از هر چیز درمان یبوست مزمن توصیه میشود.

• نکات کاربردی در درمان شب ادراری کودکان ( بدون بیماری زمینه ای):

۱٫ جهت ایجاد محیطی آرام و به دور از تنش و استرس برای کودک در صورتیکه والدین دچار هرگونه اختلال روانپزشکی، اضطراب و … میباشند حتما به روانپزشک مراجعه کنند.

۲٫ به کودک اطمینان دهید که مشکلش قابل درمان است و هرگز او را توبیخ نکنید.

۳٫ قبل از خواب جهت کاهش استرس کودک، حتما والدین با گفتن داستان و لمس کودک آرامش را برایش فراهم کنند.

۴٫ تشک او را با رویه ضد آب پوشانده تا اگر ادرار کرد باعث آزار کودک نشود.

۵٫ رعایت رژیم غذایی خاص: کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنیهای گازدار ، مواد غذایی کافئین دار به مقدار زیاد استفاده کند. ( کافئین ادرار آور است. شکلات حاوی کافئین میباشد.)

۶٫ خوراندن مایعات زیاد مثل آب ، آبمیوه، دوغ به کودک در طی روز برای افزایش حجم مثانه.

۷٫ کودک نباید به فاصله کوتاه پس از مصرف مایعات ادرار کند و این فاصله باید به مرور افزایش یابد.

۸٫ آموزش آداب توالت: در این زمینه حوصله و پشتکار والدین شرط اول است. تشویق و تغییر محیط و فضای توالت برای کاهش استرس کودکانی که از رفتن به توالت امتناع میکنند توصیه شده تا باعث شود کودک به موقع ادرار کند.

۹٫ قبل از خواب حتما ۲ بار دستشویی رفته و مثانه را کامل تخلیه کند.

۱۰٫ ورزش: در جهت تحریک و تقویت عضلات مثانه:
الف- ورزش دراز و نشست.
ب- کودک می ایستد ، دست ها را جلو میبرد و ده بار مینشیند و بلند میشود. ( حداقل ۴ بار در روز)
ج- ورزش شنا ده بار در هر وعده ورزش. ( حداقل ۴ بار در روز)

۱۱٫ حدود ۳ ساعت بعد از خوابیدن کودک حتما او را بیدار و به دستشویی ببرند.

۱۲٫ استفاده از تشکهای هشدار دهنده( زنگ دار):
این برای تنبیه کودک نیست بلکه برای رسیدن به صبحی خشک است.
زنگ این تشک در اثر رطوبت ادرار به صدا در میآید، در نتیجه کودک بیدار شده و بقیه ادرار را در توالت تخلیه میکند.
در کودکانی که با زنگ بیدار نمیشوند حتما والدین با شنیدن صدای زنگ بیدار و او را به دستشویی ببرند.
موفقیت این روش در گرو تداوم آن است. باید پیوسته انجام شود و آخر هفته قطع نشود. ( در واقع نوعی شرطی سازی است.)

۱۳٫ داروها : که مهم ترینشان را در اینجا ذکر میکنیم:
الف ) ایمی پرامین : این دارو جدا از اثر ضد افسردگی با تأثیر بر عضلات مثانه عمل میکند. ۲۵ تا ۴۰ درصد بهبودی حاصل میشود.
برای جلوگیری از عود حداقل ۳ ماه مصرف شود و قطع آن تدریجی صورت گیرد.
ب) دسموپرسین:
این دارو با کاهش حجم ادرار عمل میکند. پس مصرف آب در عصر و شب باید محدود شود و فقط در حد رفع تشنگی باشد، سریع اثر میکند. از هر ۱۰ نفر ۷ نفر پاسخ مناسب میدهند.
قبل از خواب مصرف میشود.
در بچه های بالای ۷ سال و در موارد خاص ۵ یا ۶ سال استفاده میشود.
بهترین روش برای درمان های کوتاه مدت و سریع جهت مسافرت، اردوهای مدرسه، مهمانی و گاها ایجاد انگیزه در کودک است.
مثلا هر شب یک عدد قرص زیر زبانی یا اسپری بینی استفاده شود.
۱۴٫ استفاده از مشاور روان درمان و تکنیک های تغییر رفتار و شرطی سازی کمک زیادی به درمان میکند.
نکته : پس از مدتی در سیر درمان وقتی تا حدودی بهبودی حاصل شد حتما همه مواد غذایی که کودک در طول روز مصرف میکند یادداشت شود. زیرا در مواردی ارتباط واضحی بین مصرف برخی مواد غذایی و شب ادراری در آن شب مشاهده میشود که بسیار کمک کننده خواهد بود.
۲۳/ ۲/ ۹۷

منابع:
https://shabedrari.wordpress.com/
http://opizo.me/snm8C9