از مرداب تا دریا/ دکتر حمید طهماسبی‌پور
سرانجام پس ازکش و قوس‌های فراوان شرایط برای برگزاری انتخابات هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی ایران فراهم شد؛ انتخاباتی که طبق اساسنامه می‌بایست ۴-۳ سال پیش برگزار می‌شد و اگر در زمان قانونی خود برگزار می‌شد، دوره‌ی سه ساله‌ی هیات مدیره‌ی فعلی ۷-۶ سال به‌درازا نمی‌کشید. بهانه‌های گوناگونی برای این تاخیر عنوان شد اما در واقع از هنگامی که زمزمه‌های فعالین شعب شهرستانی (با این استدلال که هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی ایران باید تبلور اراده‌ی جمعی همه‌ی پزشکان عضو انجمن در سراسر ایران باشد و نه منتخب تعداد اندکی از پزشکان تهرانی) به خواستی رسا و سراسری برای شرکت در انتخابات هیات مدیره‌ی مرکزی تبدیل شد، تلاش‌هایی برای مقابله با این خواست جمعی آغاز گشت. 
برخی برای حفظ «توازن گفتمان قدرت» مخالف هر گونه تغییر در هیات مدیره‌ی مرکزی بودند و خواستار «طراحی و مهندسی دقیق» انتخابات برای «حفظ کلیت انجمن از طریق حفظ ترکیب مسلط در هیات مدیره‌ی فعلی بودند به گونه‌ای که امتداد گفتمان و روابط قدرتی در آن دست نخورده باقی بماند». این دوستان برای «گفتمان قدرتی که در تار و پود روابط حاکم بین انجمن مرکز و سایر مراکز تصمیم‌گیری نهفته است»، اهمیت فوق‌العاده قایل بوده و اعتقاد داشتند: «تغییر در هیات مدیره‌ی مرکز به‌گونه‌ای که هم‌سویی روابط آمیخته با قدرت در این انجمن از یکدیگر گسسته شود، به تفرق در انجمن انجامیده و یک‌دستی و هماهنگی موجود در انجمن از بین رفته و برآیند چنین اتفاقاتی حداقل به محاق رفتن فعالیت انجمن در شرایط فعلی خواهد بود».
مطالب فوق اساس نظریات جریانی است که سالها بر انجمن پزشکان عمومی ایران حکومت دارد؛ جریانی که تغییر و تحول در هیات مدیره‌ی انجمن را نه بر مبنای اصول و روابط شناخته شده‌ی دموکراتیک و انتخابات آزاد، بلکه بر اساس «طراحی و مهندسی» انتخابات می‌پسندد؛ جریانی که توانایی و جایگاه انجمن در جامعه را نه ناشی از تعداد اعضا وهواداران حامی انجمن و صفوف به‌هم فشرده‌ی آنان، بلکه ناشی از زد و بندهای پشت پرده‌ی هیات مدیره‌ی مرکز با سایر مراکز تصمیم‌گیر می‌داند. تاثیر این دیدگاه و عملکرد ناشی از آن موجب تضعیف و انزوای روزافزون انجمن مرکزی و ناتوانی آن در تاثیرگذاری بر روندهای حاکم در حوزه‌ی سلامت شده است، چنان‌که شواهد نشان می‌دهد «گفتمان و روابط قدرتی حاکم بین انجمن مرکز و سایر مراکز تصمیم‌گیر» نه در راه منافع پزشکان عمومی و انجمن، بلکه بیشتر برای حفظ جایگاه و موقعیت اداری و منافع شخصی برخی اعضای هیات مدیره‌ی مرکزی به‌کار آمده است. این‌گونه تفکرات و اقدامات ناشی از آن باعث شده انجمن نه‌تنها نقش و تاثیری در نظام سلامت نداشته باشد، بلکه به زایده‌ی این نهاد و آن سازمان و تبدیل شود.
در حالی که پزشکان عمومی در میان گروه‌های پزشکی بزرگ‌ترین جمعیت را دارا هستند و اجرای هر طرح و پروژه‌ای در حوزه‌ی سلامت بر دوش آنان است، انجمن به‌عنوان حامی منافع پزشکان عمومی باید در میان مولفه‌های تاثیرگذار حوزه‌ی سلامت وزنه‌ای اساسی و انکارناپذیر باشد، ولی متاسفانه رخوت و ناتوانی هیات مدیره‌ی مرکزی و اتخاذ سیاست‌های مماشات‌گرایانه به تنزل فاحش جایگاه پزشکان عمومی انجامیده است.
بزرگ‌ترین افتخار هیات مدیره‌ی فعلی که سالها سکاندار انجمن بوده «روشن نگاه داشتن چراغ انجمن» است که بار‌ها توسط آنان بیان شده است. اما آیا این چراغ نوری هم داشته؟ و اگر بله، روشنایی آن بر منافع صنفی- اجتماعی پزشکان عمومی می‌تابیده است؟ یا… .
بحث بر سر این است که انجمن پزشکان عمومی ایران با سابقه‌ا‌ی ۱۸-۱۹ ساله، با جمعیت وسیع تحت پوشش و موقعیت حساس و ویژه‌ی پزشکان عمومی در حوزه‌ی سلامت از چه جایگاهی می‌توانست برخوردار باشد و اکنون در چه شرایطی قرار دارد؟ نگاهی به تشکل‌های دیگر گروه‌های پزشکی و پیراپزشکی نشان می‌دهد انجمن پزشکان عمومی در شرایط ناگواری قرار دارد و «روشن نگاه داشتن چراغ انجمن» چنان افتخاری هم ندارد.
علی‌رغم مشکلات فراوانی که در قالب طرح‌های رنگارنگ مانند طرح‌های «پزشک معین» و «پزشک امین» سازمان تامین اجتماعی، طرح پزشک خانواده‌ی وزارت بهداشت (نسخه‌های ۰۱ و ۰۲) و… برای جامعه‌ی پزشکان عمومی پدید آمده، هیات مدیره‌ی مرکز با بی‌تفاوتی تمام، هیچ اقدامی موثر انجام نداده است، انگار این مسایل ارتباطی با پزشکان عمومی و مسایل و مشکلات آنان ندارد.
همین چند ماه پیش سازمان تامین اجتماعی با تمام توان تلاش کرد طرحی به نام «پزشک امین» را در استان گیلان و سپس در استان‌های دیگر اجرا کند؛ طرحی که ماحصل نهایی آن تبدیل پزشکان عمومی به کارمندان تامین اجتماعی بود. شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی گیلان در تلاشی چند ماهه توانست از سویی با تشکیل یک تیم مذاکره کننده، با مسوولان تامین اجتماعی به مذاکره بنشیند و ضمن بیان اشکالات طرح، پیشنهادهای اصلاحی برای تامین منافع پزشکان عمومی ارایه کند و از سوی دیگر با رایزنی با سازمان‌ها، نهاد‌ها و انجمن‌های دیگر مانند نظام پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی، انجمن داروسازان و… جبهه‌ی گسترده و متحدی در برابر این طرح به‌وجود آورد. ساز و کار تبلیغاتی گسترده‌ی شورای هماهنگی (برگزاری مجمع عمومی و پوشش خبری از طریق نشریه و سایت) و مذاکرات متعدد با سازمان‌ها و نهاد‌های گوناگون سرانجام منجر به توقف و بایگانی شدن طرح فوق شد. در تمام این مدت به‌قول معروف «از سنگ صدا برخاست» ولی از هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی ایران خیر.
به‌هرحال اکنون انتخاباتی پیش روی ماست که می‌تواند تاثیر به‌سزایی در آینده‌ی انجمن و سرنوشت پزشکان عمومی داشته باشد. تغییر و تحول اساسی و بنیادی در مرکزیت انجمن به‌مثابه خون تازه‌ای است که در رگ‌های آن جاری خواهد شد و انجمن را از این رخوت و سستی نجات خواهد داد. جریان خروشان آب زلال می‌تواند و باید این مرداب را از خواب بیدار کند و به دریا بپیوندد.
دکتر حمید طهماسبی‌پور
عضو هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی رشت
نایب رییس شورای هماهنگی انجمن‌های پزشکان عمومی گیلان
Email: hamtapor@gmail.com
5 دیدگاه
بهمن · می 7, 2012 در 6:02 ب.ظ
همکارارجمند جناب آقای دکترحمید طهماسبی!
گفت آن گلیم خویش بدر می برد زه موج
وین جهد می کند که بگیرد غریق را.!
قریب به یازده سال پیش این فریادی که امروزسردادید وسخن از:” تنزل فاحش جایگاه پزشکان عمومی ” سخن گفتید من همکارپزشک عمومی شما آنرا تحت عنوان:” ازحاشیه به متن بیائیم!” به گوش همیشه و همچنان ناشنوای مسئولین انجمن پزشکان عمومی شهرستانها درشماره ی ۱۶ مرداد ماه سال ۱۳۸۰پزشکان رساندم که اگر درآن زمان به آن توجه وعمل می شد چه بسا اکنون از انجمن استقبال بیشتری می شد و این چنین اعضاء به آن بی تفاوت وتماشاگر( درست نتیجه ی وعکس العمل بی تفاوتی خود شان می باشد) نمی شدند .
شما چطوروقتی انجمن مرکزی به شرحی که به وصف آن پرداختید اگربه حرف ها و نقطه نظرها وپیشنهادات تان اعتنایی وتوجه یی نکرد داد تان درمی آید؟! ودلخور ودلسرد می شوید؟! من پزشک عمومی مقیم شهرستان هم وقتی می بینم کوچکترین توجه یی به پیشنهادات داده شده نمی شود مسلما دلسرد وبی تفاوت می شوم.!
قریب به سه ماه پیش درتاریخ ۲۷ بهمن ماه سال نود پیشنهادی در زمینه ی شرکت فعال درانتخابات انجمن پزشکان عمومی مرکز به رئیس انجمن پزشکان شهرم دادم که درزیر عین آن پیشنهاد را نقل می کنم اما دریغ از یک پاسخ وحتی یک تلفن درمورد دریافت آن.!…آنوقت انتظاردارید پزشکان عمومی به انجمن خود توجه وعلاقمندی نشان بدهند؟!
همکارارجمند آقای دکتر….
اطلاع رسانی شما درخصوص انتخابات انجمن پزشکان عمومی ایران دربیستم اسفندماه سال جاری درآغازجلسه ی بازآموزی امروز مرا برآن داشت که پیشنهاد نمایم : ” انجمن پزشکان عمومی لاهیجان ………” دست به ابتکاری بزند که هم فال خواهد بود هم تماشا!البته ازاین کارانجمن نباید مسئولین مرکزکوچکترین اطلاعی داشته باشند!
ازآنجا که پیش بینی نمودید که در بیستم اسفندماه اکثریت حاصل نخواهدشد بهتراست این تدبیربرای جلسه ی نهایی گرفته شود: یک اتوبوس برای روزانتخابات انجمن…رزرو شود(من راننده ی جوان وپرحوصله ای را می شناسم ومی توانم با او وارد مذاکره شوم) درست مثل رفتن به یک پیک نیک یا گردش علمی! صبح زود روزموعود با دردست داشتن مدارک کامل که در آنجا نتوانند ایرادی بگیرند به تهران برویم وپس ازرای دادن وصرف نهار(چه بسا ممکن است هرکس غذای مورد علاقه ی خود رابیاورد)با همان اتوبوس برگردیم!…می توان با فرصتی که داریم درمورد جزییات این پیشنهاد صحبت و هم اندیشی نمود-موفق باشید-
۲۷بهمن ماه-لاهیجان-دکتربهمن مشفقی- پزشک عمومی.
محمد بخشعلی زاده رشتی · می 9, 2012 در 1:01 ب.ظ
دوست وهمکارگرامی جناب آقای دکترمشفقی عزیز فکرمی کنم انجمن شهر شماوشورای هماهنگی استان در جهت پیشنهادوراهکارشما قدم برداشتندوتلاش کردند که نتیجه ان برگزاری انتخابات ۲۹ اردیبهشت ۹۱می باشد لازم است در این موقعیت حساس محکم واستوار در کنار هم و پشت انجمن های شهرهای مان در این انتخابات شرکت کنیم وانجمن پزشکان عمومی ایران را از این وضع اسف بار بیرون آوریم. فرخنده باد ائتلاف انجمن های پزشکان عمومی سراسر ایران
دکتر افشین خداشناس · می 19, 2012 در 8:51 ق.ظ
درود بر همه ی شما راست قامتان. چند پارگی پزشکان عمومی به جایی رسیده است که عملا حتی در شرایط بحرانی که اجحاف کاملی در حق شان بناست که روا شود همدلی و همزبانی ایجاد نمی شود.کما آنکه در طرح پزشک امین که یک فاجعه ی زیست محیطی برای اکو سیستم پزشکان عمومی بود بیش از نیمی از همکاران محترم، آب ندیده لبه ی استخر خالی منتظر پریدن بودند! به گمان من پیش از هر چیز باید روی همگرایی بدنه ی پزشکان باید کار کرد.مثلا در کمترین حد خود از آن پیامک های باروتی تامین اجتماعی باید درس گرفت و هر از چندی با پیامک پزشکان عمومی را در جریان گذاشت که چه بلایی هم اکنون از آسمان نازل شده و چه باید کرد. انتخابات هم به نظر من با این گرفتاری های چند جانبه ی همکاران اگر همزمان با حضوری بصورت آنلاین یا مکاتبه ای هم برگزار شود بازتاب و نتیجه ی بهتری خواهد داشت.با این همه تلاش عزیزانی که در انجمن پزشکان عمومی رشت بوده و هستند شایسته ی صمیمانه ترین قدردانی هاست.پاینده باد پایمردی تان
دکتر امین الله روزدار · می 25, 2012 در 12:34 ق.ظ
همکار گرامی جناب اقای دکتر طهماسبی پور با سلام نقد مفاله شما را که نقدی بود بر نظرات انجمن کرج ده روز پیش برایتان ایمیل کردیم گر چه این نوشتار اکنون در سایت انجمن کرج وجوذد دارد ولی جهت تنویر افکار ان عده از همکارانی که انانرا یک طرفه به قاضی برده اید تقاضا مندیم ان جوابیه را در سایت خودتان نیز انتشار دهید تا عدالت رسانه ای را حفظ کرده باشید با سپاس
rashtgps · می 26, 2012 در 6:20 ب.ظ
چشم، حتما آن جوابیه را منتشر می‌کنیم. ولی الان که سایت انجمن کرج را دیدیم تنها جوابیه‌ی شما درج شده بود، بدون اصل مقاله‌ی دکتر طهماسبی‌پور! ایا مطمئنید شما «عدالت رسانه‌ای» را رعایت کرده‌اید؟