گزارشی از مجمع عمومی انجمن پزشکان عمومی ایران/ تهران همان ایران است؟

گزارش: دکتر مهران قسمتی‌زاده
تالار ابن‌سینای دانشگاه علوم پزشکی تهران ساعت ۱۰ صبح بیستم خرداد ۸۹ شاهد برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده‌ی انجمن پزشکان عمومی ایران بود. این مجمع پس از ۵ سال از برگزاری مجمع پیشین انجمن (۲۲ اردیبهشت ۸۴) بر اساس دستور جلسه‌ی منتشر شده از سوی هیات مدیره،‌ به‌منظور ایجاد تغییرات در اساسنامه‌ی انجمن تشکیل شده بود.
مراسم را دکتر مسلمی فرد، نایب رییس انجمن، با تلاوت آیاتی از قران مجید آغاز کرد و پس از پخش سرود ملی، مجری مراسم از آقایان دکتر هویدا، دکتر افشار، دکتر محمدزاده، دکتر صفاری، دکتر موسوی‌زادگان و دکتر اسدی خواست به‌عنوان هیات رییسه‌ی مجمع بر جایگاه خود قرار گیرند و همچنین از دکتر بابایی، عضو انجمن پزشکان عمومی کرج، خواست به‌عنوان دبیر مجمع پشت تریبون بیاید.
سپس با دعوت دکتر بابایی، دکتر هویدا به‌عنوان رییس هیات مدیره‌ی انجمن سخنرانی خود را آغاز کرد. وی در آغاز از چگونگی تاسیس انجمن گفت و سپس ضمن بیان این‌که انتظار داشت حداقل ۸۰۰۰ نفر از پزشکان عمومی در این مجمع شرکت کنند، علت برگزاری این جلسه را ایجاد تغییراتی در اساسنامه‌ی انجمن به‌منظور افزایش مشارکت شعب در تصمیم‌گیری اعلام کرد. وی گفت: «از مدت‌ها قبل به‌همین منظور شورای هماهنگی انجمن تشکیل شده است، اما هم‌اکنون می‌خواهیم با وارد کردن آن در اساسنامه، به این امر جنبه‌ی رسمی بدهیم.» وی در نهایت با اشاره به کم بودن وقت جلسه، از حضار خواست بدون پرداختن به حواشی و بیان حرف‌های اضافه، فقط به سوالاتی که دبیر جلسه به‌عنوان دستور جلسه مطرح می‌کند پاسخ بلی یا خیر بدهند.
سپس دکتر بابایی دو پرسش دستور جلسه را اعلام کرد:
۱٫    تعداد اعضای هیات مدیره‌ی انجمن به ۱۵ نفر افزایش یابد یا ۱۷ نفر؟
۲٫    شورای هماهنگی به اساسنامه‌ی انجمن اضافه شود یا خیر؟
وی اعلام کرد سوالات فوق سوالاتی هستند که در دستور جلسه درج شده‌اند و حضار می‌توانند به همین ترتیب اعلام شده در مورد آن‌ها اظهار نظر کنند و سپس در برگه‌ی کوچکی که در آن کلمات بلی یا خیر نوشته شده است، پاسخ خود به دو پرسش فوق را اعلام کنند.
اولین فردی که برای صحبت در مورد مفاد دستور جلسه پشت تریبون قرار گرفت دکتر گلعلی‌زاده، رییس انجمن پزشکان عمومی نوشهر و چالوس و عضو شورای‌عالی نظام پزشکی، بود. وی در ابتدا انتقاد خود را به نحوه‌ی تعیین هیات رییسه‌ی مجمع اعلام کرد و گفت: «با وجود احترام زیادی که برای دوستانی که در جایگاه هیات رییسه قرار گرفته‌اند قایل هستم، ولی این نحوه‌ی تعیین هیات رییسه را برخلاف عرف معمول همه‌ی مجامع عمومی می‌دانم چون هیات رییسه‌ی مجمع همیشه باید توسط خود مجمع و در صحن مجمع انتخاب شود و نمی‌توان آن را از پیش تعیین کرد. در ضمن باید مشخص کرد هر یک از اعضای هیات رییسه چه وظایفی دارند، در حالی که در این‌جا هیات رییسه از پیش تعیین شده است ولی رییس و نایب رییس و منشی آن اعلام نشده‌اند.»
وی سپس پیشنهاد ۱۲ شعبه‌ی فعال انجمن را در مورد تغییر اساسنامه مطرح کرد و از هیات رییسه خواست این پیشنهاد نیز به رای گذاشته شود. در این پیشنهاد که به‌صورت بیانیه‌ای منتشر شده و امضای انجمن‌های شیراز، رشت، کرمان، کرمانشاه، لاهیجان، ساری، چالوس و نوشهر، تنکابن، یزد، جهرم، ساوه و فسا در پای آن دیده می‌شد، درخواست شده بود موارد زیر به‌عنوان تغییرات در اساسنامه لحاظ شود:
۱٫    تعریف هیات مدیره و مجامع عمومی شعب به‌عنوان بخشی از ارکان انجمن
۲٫    تغییر تعریف مجمع عمومی انجمن بدین شرح: «مجمع عمومی عالی‌ترین رکن انجمن است که‌ از نمایندگان هیات مدیره‌ی شعب متناسب با تعداد اعضای پیوسته‌ی آن‌ها تشکیل می‌شود.»
پس از پایان سخنان دکتر گلعلی‌زاده، بدون آن‌که هیات رییسه‌ی مجمع پاسخی به اعتراض وی بدهد، دبیر مجمع اعلام کرد بنا به تذکر بازرس انجمن، این بیانات خارج از دستور جلسه بوده است.
پس از وی دکتر اسدی و دکتر بهجو، رییس و عضو انجمن پزشکان عمومی شیراز، پشت تریبون آمدند. دکتر اسدی در بیانات کوتاهی به سابقه‌ی تشکیل شورای هماهنگی و ضرورت تغییر در مناسبات بین انجمن مرکزی و شعب اشاره کرد و دکتر بهجو نیز از هیات رییسه‌ی مجمع خواست به پیشنهاد ۱۲ انجمن شهرستانی توجه کند. او با این تذکر که انجمن‌های فوق از فعال‌ترین انجمن‌های کشور هستند و نمی‌توان نظرات آن‌ها را نادیده گرفت، گفت: «انجمن پزشکان عمومی ایران  به‌صورت فعلی به‌عنوان یک تشکل فراگیر دارای اشکال ساختاری است، چون در حال حاضر انتخابات هیات مدیره توسط یک مکانیسم سراسری انجام نمی‌شود و نمی‌تواند در خور نام انجمن مشروعیت پیدا کند. پس بهتر است برای برطرف کردن این اشکال، تغییر اساسنامه به این صورت باشد که مجمع عمومی از هیات مدیره‌های سراسر کشور تشکیل شود تا آنان هیات مدیره‌ی مرکزی را انتخاب کنند.»
سپس دکتر محمودی از انجمن رشت به اظهارنظر کنندگان پیوست. وی با وجود این‌که انجمنش یکی از ۱۲ انجمن امضاکننده‌ی بیانیه‌ی یاد شده بود و بیانیه‌ی فوق برای نخستین بار در سایت آن منتشر شده بود، از هیات رییسه درخواست کرد آن پیشنهادها را نادیده گیرد و از بحث در مورد آن جلوگیری کند. پس از وی، دکتر ستاری، رییس انجمن اصفهان، نیز همین خواسته را مطرح کرد و گفت: «ما در شورای هماهنگی به‌اندازه‌ی کافی در این مورد بحث کرده ولی به نتیجه نرسیده‌‌ایم.»
پس از آن دکتر قسمتی‌زاده، رییس انجمن لاهیجان، با اعتراض به بی‌اعتنایی هیات رییسه و دبیر مجمع به پیشنهاد انجمن‌های دوازده‌گانه و اصرار ایشان بر این‌که شرکت‌کنندگان مجمع فقط باید به سوالات اعلام شده از سوی هیات مدیره‌ی انجمن پاسخ دهند، گفت: «مجمع عمومی بالاترین رکن انجمن است و هیات مدیره نمی‌تواند برای آن تعیین تکلیف کند. از سوی دیگر، چون هیات مدیره‌ی انجمن در آگهی منتشره در روزنامه و دعوت‌نامه‌ای که به شعب ارسال داشته، فقط به تشکیل مجمع به‌منظور بررسی پیشنهادها در مورد تغییر اساسنامه اشاره کرده است، نمی‌تواند با تغییر دستور جلسه، آن را به اظهارنظر در مورد سوالات هیات مدیره محدود کند.»
با تمام این احوال، در انتها هیات رییسه‌ی مجمع بدون توجه به اعتراضات، حتی اجازه‌ی طرح پیشنهادهای انجمن‌های دوازده‌گانه را نداد و همان سوالاتی را که هیات مدیره‌ی انجمن از پیش آماده کرده بود به رای گذاشت و در نهایت حضار با قیام و قعود به افزایش تعداد اعضای هیات مدیره به ۱۷ نفر و اضافه کردن شورای هماهنگی به اساسنامه رای دادند، بدون آن‌که نحوه‌ی انتخاب ۱۷ نفر یا جایگاه شورای هماهنگی در اساسنامه‌ی جدید مشخص شده باشد.

حواشی مجمع:
–    هیات مدیره‌ی انجمن ترتیبی اتخاذ کرده بود که جلسه‌ی مجمع در میانه‌ی یک برنامه‌ی بازآموزی در ساعت ۱۰ صبح برگزار شود و اعلام شده بود که از ساعت ۱۰ و با شروع به کار مجمع، جلسه‌ی بازآموزی به مکان دیگری انتقال می‌یابد. اما این‌گونه نشد و همین امر سبب شد تعدادی از همکاران که فقط برای شرکت در بازآموزی آمده بودند و از پیش اطلاعی از برگزاری مجمع نداشتند به این امر اعترض کنند.
–    با وجود این‌که هیات مدیره‌ی انجمن از چند روز پیش از همه‌ی شعب تعداد اعضای پیوسته‌ی آن‌ها را استعلام کرده بود، از ابتدا تا انتهای جلسه تعداد اعضای انجمن و همچنین تعداد شرکت‌کنندگان اعلام نشد و معلوم نشد این جلسه‌ که برای رسمیت یافتن به حضور نصف به اضافه‌ی یک اعضا نیاز داشت، این تعداد از همکاران را در خود جای داده است یا خیر؟
–     در آخرین جلسه‌ی شورای هماهنگی تصویب شده بود هیات رییسه‌ی مجمع پیشنهادهای زیر را مطرح کند:
۱٫    اعضای هیات مدیره با ترکیب ۷ نفر منتخب شورای هماهنگی و ۸ نفر منتخب مجمع عمومی تشکیل شود.
۲٫    شورای هماهنگی به‌عنوان «رکن تصمیم‌گیر» در مورد برنامه‌های کلان انجمن وارد اساسنامه شود.
اما این پیشنهادها در ارایه به مجمع طوری خلاصه شد که تغییر ماهیت یافت. البته شنیده‌ها حاکی از آن است در آن‌چه به‌عنوان صورت‌جلسه‌ی نهایی به کمیسیون‌ انجمن‌های تخصصی وزارتخانه ارایه شد، از شورای هماهنگی فقط به‌عنوان نهادی «مشورتی» یاد شده است.
–    دکتر هویدا در سخنرانی خود اظهار کرد انتظار داشت در این مجمع حداقل ۸۰۰۰ نفر شرکت کنند، در حالی که سالنی که از سوی هیات مدیره‌‌‌‌‌‌‌‌ی تهران برای برگزاری مجمع انتخاب شده بود بیش از ۴۰۰ نفر جا نداشت.
–    دکتر صفاری یکی از اعضای هیات رییسه‌ی مجمع در پاسخ به کسانی که خواستار روشن شدن مکانیسم انتخاب اعضای هیات مدیره بودند گفت: «چون این امر در دستور کار مجمع کنونی نیست، برای آن باید مجمع عمومی دیگری تشکیل شود.» با توجه به این‌که از برگزاری آخرین مجمع انجمن حدود ۵ سال می‌گذرد، اگر اوضاع به‌همان روال سابق پیش رود، بعید است که انجمن تا چند سال دیگر بتواند جلسه‌ای را برای بررسی چگونگی انتخاب هیات مدیره برگزار کند.
–    برگه‌های حضور و غیاب بازآموزی و شرکت در مجمع در کنار هم قرار داشت و هر کسی می‌توانست در هر کدام از آن‌ها نام خود را بنویسد و هیچ تمهیدی برای شناخت افراد عضو و غیرعضو اندیشیده نشده بود.
–    برگه‌های رای‌گیری با این‌که شماره‌ی سریال داشت، اما بدون هیچ حساب و کتابی توزیع می‌شد که این بی‌نظمی با اعتراض دکتر شمسی‌زاده، نایب رییس انجمن ساری، روبه‌رو شد. گرچه در نهایت نیز از آن برگه‌ها برای رای‌گیری استفاده نشد.
–    و آخرین خبر: بنا به شنیده‌ها، کمیسیون‌ انجمن‌های تخصصی وزارتخانه با این استدلال که عمر قانونی هیات مدیره‌ی فعلی پیش از این‌ها به پایان رسیده است، مصوبات مجمع فوق را کان لم یکن اعلام کرد!

به‌نقل از: پزشکان گیل، ش ۸۰، خرداد ۸۹