چهارشنبهسوری به سبک چینی/ دکتر غلامرضا حمید
شب چهارشنبهسوری با یکی از دوستان- که پزشک هم هست- بحثی داشتیم. میگفت: «اسلام با سه چیز مخالف است: شرابخواری، آتشبازی و مجسمهسازی.» گفتم: «در اولی حرفی نیست اما دو تای دیگر را شک دارم. من فکر میکنم اسلام با آتشبازی و مجسمهسازی مخالف نیست، آنچه اسلام با آن مخالف است آتشپرستی (بتپرستی) است. البته آتشبازی آیین اسلامی نیست و یک رسم ملی است که سالی یک شب انجام میشود، اما حداقل من در جایی ندیدهام که مثلاً پریدن از روی آتش حرام باشد. آنچه حرام و شرک است سجده کردن آتش است نه پریدن از روی آن.»
موقعی که ما در حال این بحث بودیم، صدای کرکنندهی ترقههایی که لحظه به لحظه میترکیدند مرتب حواس ما را پرت میکرد. نمیدانم چرا ناگهان یاد داستان معروفی افتادم: استانلی، جهانگرد انگلیسی، پس از بازگشت از کنگوی بلژیک گفته بود که اگر بومیان را واداریم برای احترام به کلیسا هم شده فقط روز یکشنبه لباس بپوشند، یک دست لباس یکشنبه برای هر یک از بومیان لخت کنگو میشود سالی ۳۲۰ میلیون یارد پارچهی پنبهای منچستر… (آن موقع کنگوی بلژیک ۲۰ میلیون جمعیت داشت.)
داشتم در ذهن خودم حساب میکردم یک شب چهارشنبهسوری در کشوری با ۷۰ میلیون جمعیت، هر نفر بهطور متوسط … عدد ترقه (ساخت کشور چین) میشود … (حساب کنید سن پرتقالفروش را!) که یادم آمد موقعی که ما بچه بودیم چهارشنبهسوری هم بود اما ترقهبازی نبود؛ قاشقزنی بود، فالگوش ایستادن بود، آجیل چهارشنبهسوری و کوکوی سبزی و مهمانی رفتن و… بود که بهنوعی تمرینی بود و آماده شدنی برای مراسم سال نو.
و خیلی محدود دست آخر یکی دو بوته را آتش میزدند و چند بار از روی آن میپریدند که آن هم داشت کمرنگ میشد. اما امروز هیچکدام نیستند و آنچه امروز از این آیین کهن ملی مانده است فقط صرف دلارهای نفتی برای ترکاندن ترقههای عجیب و غریب و تقویت اقتصاد کشور چین است.
دکتر غلامرضا حمید
مرکز بهداشت شهرستان رشت
بهنقل از «پزشکان گیل»، ش ۶۶، فروردین ۸۸
0 دیدگاه