شربت تریاک نیست، فعلاً متادون بخورند!/ دکتر رقیه حج‌فروش

در شماره‌ی ۱۱۲ «پزشکان گیل» (بهمن ۱۳۹۱) دکتر الهام شاهرخی در مقاله‌ی «سرگذشت شربت تریاک» مختصری از ورود این گزینه‌ی درمانی به چرخه‌ی درمان سوءمصرف مواد کشور و فراز و فرودهای قانونی مرتبط با آن را بیان کرد. پس از انتشار آن مقاله معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی گیلان در آخرین نشست کمیته‌ی درمانگران اعتیاد شورای هماهنگی پزشکان عمومی استان گیلان با ایشان (۳۰ بهمن ۱۳۹۱) اعلام کرد که به‌منظور حل مشکلات ایجاد شده، شرط دو سال سابقه‌ی کار مراکز برای برخورداری از سهمیه‌ی شربت تریاک (تنتور اوپیوم) دوباره به یک سال کاهش پیدا کرده است. اما در حالی‌که به‌نظر می‌رسید علی‌رغم پاره‌ای مشکلات دیگر، حداقل آرامش نسبی در درمان این بیماران حاصل شده است، مشکل اصلی در روزهای پایانی سال خود را نشان داد: به پایان رسیدن موجودی تنتور در انبار دارویی دانشگاه علوم پزشکی گیلان!
مسوولان معاونت دارو علت نبود دارو را کمبود بودجه و عدم تامین مالی از سوی معاونت پشتیبانی برای خرید آن اعلام کردند. در نهایت روز ۲۶ اسفند کمیسیون ماده‌ی ۳۱ دانشگاه علوم پزشکی گیلان در نشست فوق‌العاده‌ای‌ تصویب کرد که به‌جای تنتور اوپیوم، به بیماران متادون داده شود! متاسفانه این تصمیم منطقی نبود، چرا که اصولاً تبدیل روش درمانی بیمار به‌سادگی میسر نیست و معمولاً بیمارانی برای درمان با تنتور انتخاب می‌شوند که به درمان با متادون و سایر روش‌ها پاسخ نداده‌اند یا منع طبی (از جمله مشکلات قلبی و…) دارند. از سوی دیگر، با توجه به روزهای پایانی سال و برنامه‌ریزی بیماران برای تعطیلات نوروز، زمان لازم برای القا و دوره‌ی پایدارسازی با متادون و رساندن بیمار به مرحله‌ی نگهدارنده برای بسیاری از بیماران وجود نداشت و علاوه بر آن، خواست و رضایت آگاهانه‌ی بیمار برای شروع درمان خاص در چنین موردی تبدیل به اجبار برای درمان با مصرف متادون شده بود.
این روند علاوه بر ایجاد نگرانی در تیم درمانی، بیماران و خانواده‌ها، متاسفانه در موارد زیادی باعث قطع درمان، لغزش و عود اجباری بیماران و بازگشت به مصرف مواد مخدر شد و در حال حاضر نیز با گذشت سه هفته از سال جدید، هنوز دارویی در مراکز درمان سوءمصرف مواد توزیع نشده است. این در حالی است که مشکل فوق نتیجه‌ی محدودیت تولید یا توزیع دارو در سطح کشور نبوده و فقط مختص استان گیلان است و به‌نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی اداری و مالی مناسب، به‌راحتی می‌شد از تبدیل شدن تعدادی از بیماران مددجو به معتادان متقاضی تریاک در بازار مواد مخدر استان جلوگیری کرد.

دکتر رقیه حج‌فروش
عضو هیات مدیره‌ی انجمن پزشکان عمومی رشت
نشانی: رشت، چهارراه گلسار، ساختمان پزشکان نصر، کلینیک درمان سوءمصرف مواد هدیه‌ی سلامت، تلفن: ۷۲۲۲۷۱۲

Email: dr.hajf@gmail.com